PEP روشی درمانی است که می‌تواند عفونت HIV را پس از ورود ویروس به بدن فرد متوقف کند. این روش باید ظرف 72 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض عامل بیماری‌زا اجرا شود.

PEP چیست

PEP (گاهی PEPSE نیز نامیده می‌شود) ترکیبی از داروهای HIV است که می‌توانند مانع تاثیرگذاری ویروس شوند. اگر در معرض خطر انتقال HIV قرار گرفته باشید، می‌توانید پس از وقوع رویداد از این روش استفاده کنید.

PEP در صورتی کارآیی دارد که ظرف 72 ساعت (سه روز) مصرف شود و ایده‌آل آن است ظرف 24 ساعت مورد استفاده قرار بگیرد.

PEP از نوع «قرص صبح روز بعد» برای HIV نیست و تضمینی برای اثربخشی آن وجود ندارد. این روش در واقع اقدامی اضطراری است که باید به‌عنوان راهکار آخر، مثلاً در صورت پاره شدن کاندوم حین رابطه جنسی، مد نظر قرار بگیرد. استفاده از PEP شما را در برابر دیگر عفونت‌های آمیزشی یا بارداری ناخواسته محافظت نمی‌کند.

PEP را از کجا دریافت کنم

PEP را می‌توانید رایگان و با ارائه شماره تأمین اجتماعی (AMKA) از NHS (سامانه ملی سلامت) یونان دریافت کنید. البته فقط افرادی که معیارهای استفاده آن را داشته باشند، از آن بهره‌مند می‌شوند. PEP قطعاً در درمانگاه‌های HIV بیمارستان‌های آتن، تسالونیکی، پاتراس، هراکلیون (کرت)، الکساندروپولیس و رودس عرضه می‌شود ولی ساکنان یا گردشگران دیگر نقاط یونان بهتر است با شماره 2107222222 با خط راهنمای NPHO در زمینه HIV/ایدز تماس بگیرند.

بنابراین، بهترین مکان برای دریافت PEP، درمانگاه HIV است. اگر در روزهای پایانی هفته یا خارج از ساعات اداری (که اغلب درمانگاه‌ها تعطیل هستند) به PEP نیاز داشته باشید، بهترین مکان برای دریافت آن، بخش سوانح و اورژانس نزدیک‌ترین بیمارستان است.

PEP معمولاً از طریق پزشکان عمومی عرضه نمی‌شود.

نزدیک‌ترین درمانگاه را بیابید.

از‌آنجا‌که PEP شامل داروهای اثربخش و گران‌قیمت است، ممکن است درباره این چیزها از شما سوال شود:

• فردی که با او رابطه جنسی داشته‌اید (و احتمال مبتلا بودن او به HIV)
• نوع رابطه جنسی که برقرار کرده‌اید (واژینال، دهانی یا مقعدی)
• اگر فرد دیگر به HIV مبتلا بوده است، بار ویروسی او چقدر است.

اگر فردی که با او رابطه جنسی داشته‌اید با HIV زندگی می‌کند و بار ویروسی او تشخیص‌ناپذیر است، شما نیازی به PEP نخواهید داشت زیرا در این حالت انتقال ویروس امکان‌پذیر نیست.

اگر پزشک تشخیص دهد که می‌توانید از PEP استفاده کنید، از شما خواسته می‌شود که آزمایش HIV بدهید. این آزمایش با این هدف صورت می‌گیرد که از مبتلا نبودن شما به HIV اطمینان حاصل شود. اگر HIV با آزمایش تشخیص داده شود، دیگر انواع درمان‌ها به شما پیشنهاد می‌شود.

روش استفاده از PEP

PEP باید دقیقاً طبق دستور و به مدت 28 روز استفاده شود. 

• مراقب باشید که نوبت مصرف فراموش نشود و دوره مصرف یک-ماهه به طور کامل طی شود. در غیر این صورت، اثربخشی آن تضمین نمی‌شود.
• در صورت فراموش کردن نوبت مصرف، از دو برابر کردن میزان مصرف خودداری کنید.
• اگر نوبت مصرف را فراموش کنید و آن را در کمتر از 24 ساعت به یاد بیاورید، باید آن نوبت را به محض به یاد آوردن مصرف کنید.
• اگر بین دو نوبت مصرف PEP بیش از 48 ساعت فاصله بیفتد، آن دوره مصرف باید متوقف شود.

داروی کنونی PEP یک قرص تکی به نام Truvada و دو قرص رالتگراویر است. 

عوارض جانبی PEP طی چند روز نخست، احتمالاً خفیف و شامل تهوع، سردرد یا خستگی/فرسودگی خواهد بود.

در دوره PEP، از مصرف تفریحی مواد مخدر خودداری کنید زیرا احتمال بروز تداخل‌های دارویی خطرناک وجود دارد.

فهمیدن اینکه به PEP نیاز دارید یا خیر

برای این که بدانید آیا در معرض خطر بوده‌اید یا خیر، و این که آیا استفاده از PEP برای شما مناسب است یا خیر، از ابزار ارزیابی آنلاین خطر استفاده کنید. اگر به هر دلیل نتوانید به یک ابزار ارزیابی خطر اعتماد 100% کنید، باید از بیمارستان، ترجیحاً بیمارستان دارای درمانگاه HIV، مشاوره بگیرید (به بخش زیرخط‌دار بالا مراجعه کنید: «PEP را از کجا دریافت کنم»)
اگر نگران هستید که شاید در معرض HIV قرار گرفته‌اید، ممکن است بهتر باشد با قرص PrEP (پیشگیری پیش از مواجهه) ویژه پیشگیری از HIV، بیشتر آشنا شوید. این قرص به اشکال مختلف در همه کشورهای بریتانیا عرضه می‌شود و اگر طبق دستور مصرف شود، تقریباً 100% در پیشگیری از انتقال HIV موثر خواهد بود.