اگر HIV درمان نشود، فرد دچار HIV از مرحله بدون نشانه به مرحله ناخوشی و عفونت مرحله آخر می‌رسد و سرانجام به ایدز دچار می‌شود.
عفونت HIV، در صورت درمان نشدن، مراحل زیر را طی می‌کند:
1. بیماری سروکانورژن
برخی افراد، مدت کوتاهی بعد از تماس با HIV (3-6 هفته بعد)، دچار بیماری کوتاه‌مدتی می‌شوند. این بیماری سروکانورژن یا عفونت HIV اولیه یا حاد نام دارد.
در برخی افراد، بیماری سروکانورژن چنان خفیف است که فرد متوجه آن نمی‌شود. برخی افراد آنها را با آنفولانزا اشتباه می‌گیرند ولی در برخی دیگر این بیماری شدیدتر است و ممکن است مراجعه به پزشک را ضروری کند.
در دوره ابتلا به سروکانورژن، فرد مبتلا به HIV عفونی‌ترین روزهای خود را سپری می‌کند.
2. مرحله بی‌نشانه HIV
پس از دوره سروکانورژن، بیشتر افراد احساس بهبود می‌کنند و متوجه نشانه خاصی نمی‌شوند. این مرحله را اغلب مرحله بی‌نشانه می‌نامند که ممکن است چند سال طول بکشد.
اگرچه ممکن است در این مرحله سرحال به نظر برسید، اما ویروس فعال است، سلول‌های بیشتری را آلوده می‌کند، خود را تکثیر می‌کند و به توانایی سیستم ایمنی در مقابله با بیماری صدمه می‌زند.
3. HIV نشانه‌دار
هرچه دوره زندگی بدون درمان با HIV طولانی‌تر باشد، احتمال ابتلا به عفونت‌هایی که سیستم ایمنی ضعیف‌شده نمی‌تواند با آنها مقابله کند، بیشتر می‌شود: برخی انواع سرطان‌ها، و نیز پیامدهای مستقیم HIV.
ابتلا به هریک از این عوارض به معنای دچار شدن شما به HIV نشانه‌دار خواهد بود.
4. HIV مرحله آخر
اگر HIV فرصت آسیب رساندن جدی به سیستم ایمنی شما را بیابد، برخی انواع عفونت‌های فرصت‌طلب و سرطان‌ها ممکن است به شما حمله کنند. این بیماری‌ها را اصطلاحاً معرف ایدز می‌نامند.
بیماری‌های معرف ایدز:
- سرطان
- سل (TB)
- سینه‌پهلو
بیشتر افراد دچار HIV هرگز دچار HIV مرحله آخر نمی‌شوند. البته در این زمینه عوامل مختلفی مانند زمان شروع درمان، کیفیت واکنش بدن به روند درمان و سبک زندگی شما نقش دارند.